sábado, 26 de mayo de 2012

Citoj en la tempo 2

Fortis cadere, cedere non potest
La brava povas fali, sed ne povas cedi

Nova frazo latina. La origina latina enhavas "cadere", kio signifas "fali", sed ankaŭ povas signifi "morti", tiun ĉi oni perdas en la tradukinto, sed la senco estas la sama. Ankaŭ oni povas kompreni: la bravuloj povas malsukcesi en iu afero, sed ne povas rezigni.

miércoles, 23 de mayo de 2012

Citoj en la tempo 1

Tie ĉi mi inicas sekcion novan pri tradukeco de frazoj famaj kaj malfamaj. Nia unua frazo:

Ars longa, vita brevis.
Longa verko, mallonga vivo.

La frazo origina estis inversa; vita brevis, ars longa, kaj estis la latina tradukinto de la origina greka; Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρή. En ĝi la vorto uzita estas "τέχνη" de kie elvenas la vorto "teĥniko", sed en la grekantikva lingvo signifas "slojdo, verko". La latina tradukinto uzas la vorto "ars" de kie "arto" elvenas, tamen, tiu ĉi latina vorto enhavis la sama senco ol la greka "τέχνη". Tial mi tradukas "verko".

Ĝi elvenas de la du unuaj lineoj de aforismo de Hipokrato, kiu ankaŭ diris:

Ὁ βίος βραχύς,
ἡ δὲ τέχνη μακρή,
ὁ δὲ καιρὸς ὀξύς,
ἡ δὲ πεῖρα σφαλερή,
ἡ δὲ κρίσις χαλεπή.

La vivo mallonga,
la verko longa,
la okazo nedaŭra,
la provo danĝera,
la juĝo malfacila.

lunes, 7 de mayo de 2012

La homo laŭ Platono

En la Antikvaj Tempoj multe da filozofoj grekantikvaj kunvenis en filozofa mitingo; Platono, Diogeno, kaj aliaj tre gravaj filizofoj grekaj de tiu epoko. La filozofoj ĉeestantaj demandis al Platono la difinon de la vorto homo. Post iom, Platono difinis la homon kiel besto dupieda kaj senpluma. Do, Diogeno eksenplumigis kokon, kaj montris ĝin al ĉeestantoj dirinte: "Jen la homo laŭ Platono!".